2018-ci ildə “Qarşılıqlı hörmət mühiti yaratmaq: daha yaxşı internet sizinlə başlayır” şüarı ilə qeyd olunan Beynəlxalq Təhlükəsiz İnternet Günü fevralın 6-sına təsadüf edir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, Beynəlxalq Təhlükəsiz İnternet Günü (International Safer Internet Day) Avropa Komissiyasının təşəbbüsü ilə 2004-cü ildən başlayaraq, hər il fevral ayında qeyd olunur. Əsas məqsəd təhlükəsiz interneti təbliğ etmək, xüsusən də gələcək nəsilləri qlobal şəbəkədə mövcud təhdidlərlə bağlı məlumatlandırmaq, maarifləndirmə işləri aparmaq, uşaq və yeniyetmələr arasında onlayn texnologiyalardan daha təhlükəsiz və məsuliyyətli istifadəni təbliğ etməkdir.
Həmin gün “Insafe” Təhlükəsiz İnternet Mərkəzləri Şəbəkəsi tərəfindən bir sıra tədbirlər təşkil edilir. Burada internetdə təhlükəsizliyin təmin edilməsi haqqında məruzələr dinlənilir, müzakirələr aparılır, müxtəlif fikirlər səsləndirilir. Bu əlamətdar günlə bağlı Azərbaycanda da müxtəlif maarifləndirici tədbirlər keçirilir.
Beynəlxalq Təhlükəsiz İnternet Günü münasibətilə “Microsoft” Korporasiyası onlayn risklərlə bağlı aparılmış qlobal tədqiqatın nəticələrini dərc edərək, istifadəçiləri şəbəkə mədəniyyətini qorumağa və qarşılıqlı hörmət göstərməyə dəvət edib.
“Microsoft” 14 ildir ki, Təhlükəsiz İnternet Gününün fəal iştirakçısıdır. İstifadəçiləri təhlükəli nəticələrdən qorumaq və şəbəkədə qarşılıqlı hörmət səviyyəsini artırmaq məqsədilə şirkət internet-risklər üzrə qlobal araşdırmalar aparır. Rəqəmsal mədəniyyət indeksi (DCI) istifadəçilərin həyatları boyunca nə qədər onlayn-risklərə məruz qaldıqlarını göstərir.
“Bu təşəbbüsün məqsədi gündəlik həyatımıza daha aktiv daxil olan onlayn texnologiyalardan təhlükəsiz və məsuliyyətli istifadənin təbliğatıdır. Buna görə də şəbəkə təhlükəsizliyinin təmin edilməsi zəmanəmizin ən aktual tələbatıdır. Təhlükəsiz və pozitiv internet – təkcə xüsusi müdafiə proqramları deyil, həmçinin pozitiv məzmun bolluğu, adi internet istifadəçilərinin şəbəkə təhlükəsizliyi barədə biliyi və şəbəkədə davranış normaları haqda ictimai fikirdir”, – deyə “Microsoft Azərbaycan” şirkətinin baş direktoru Sərxan Həşimov bildirib.
Tədqiqatda 23 ölkənin internet istifadəçiləri iştirak edib. “Microsoft”un rəqəmsal mədəniyyət indeksi – sorğuda iştirak edən 13-17 yaşarası yeniyetmələrin və 18-74 yaşarası böyüklərin cavablarına əsaslanıb. Sorğu iştirakçıları hansı internet-risklərlə qarşılaşdıqları, belə halların nə vaxt və nə qədər təkrarlandığı, hansı nəticələr verdiyi və bu cür halların baş verməməsi üçün hansı tədbirlərin görülməsi barədə sualları cavablandırıb. Ekspertlər istifadəçilərin 4 kateqoriya üzrə 20 internet-riskinə meyilliyini qiymətləndirib.
Məlum olub ki, tədqiqatda iştirak edən internet istifadəçilərin üçdə ikisi onlayn risklərlə qarşılaşıb – rəqəmsal mədəniyyət indeksi 65 faiz təşkil edib. Nisbətən geniş yayılmış təhlükə – arzuolunmaz əlaqələr riski olub. Belə ki, respondentlərin 41 faizi şəbəkədə yalan, dələduzluq və fırıldaqçılıqla qarşılaşıb. Sorğu iştirakçılarının 21-i kobud rəftarla bağlı risklər haqqında danışıb. Hər dördüncü internet istifadəçisi seksual xarakterli məlumat alıb. Nüfuz riskləri 9 faiz təşkil edib ki, bu da, ötən ilin tədqiqat nəticələri ilə müqayisədə bir neçə bal azalma deməkdir. İstifadəçilərin 45 faizi internet-təhlükələrlə qarşılaşdıqları zaman yardım üçün hara müraciət edəcəklərini bildiklərini qeyd ediblər.
Bundan başqa, respondentlərin 53 faizi günahkarları real həyatda tanıdıqlarını etiraf edib. Sorğu iştirakçılarının 68 faizi üçün isə internet-risklər xoşagəlməz nəticələnib – onlar nəinki şəbəkədə, hətta real həyatda da insanlara olan etimadlarını itiriblər.
“Microsoft”un tədqiqatının nəticələrinə əsasən müəyyən olunub ki, istifadəçilər şəbəkədə neqativ halların öhdəsindən gəlmək üçün yeni üsullar tapıblar. İstifadəçilərin böyük əksəriyyəti bildirib ki, onlar digər internet istifadəçilərinə hörmət və ləyaqətlə yanaşır və münaqişələrdən qaçmağa çalışırlar. Tədqiqat onu da müəyyən edib ki, ən çox risklərə 2000-ci illərin nəsilləri məruz qalır – ilk olaraq bu istifadəçilər rəqəmsal aləmdə böyümüş və onların şəbəkədə tədqiqat və eksperimentlər üçün kifayət qədər zamanları olub. 50-74 yaş arasında olan internet istifadəçiləri isə təhlükələrlə daha az qarşılaşıb. Həmin yaş kateqoriyasına aid olan respondentlər şəbəkədə mədəni davranışın ən yüksək səviyyəsini nümayiş etdiriblər.
